10 نکته در مورد بهمن که احتمالا نمیدانید
بهمن تاکنون برخی ستارههای درخشان کوهنوردی را به کام مرگ برده است. در سال 1979 سقوط بهمن «ویلی انسولد» عضو تیم آمریکایی فاتح قله اورست در سال 1964 و همنورد او نام هورنباین در تراورس مسیر غربی به جنوب شرق اورست(نخستین تراورس یک مسیر بر روی اورست) را به کام مرگ برد. این حادثه درماه سپتامبر سال 1999 در کوه راینر رخ داد.
«الکس لو» ستاره کوهنوردی کشور آمریکا براثر سقوط بهمن در شیشاپانگما که حاصل از شکستن یک برج یخی بود جان خود را از دست داد در این حادثه دیوید برید جز او را همراهی میکرد.
همچنین در سال 2009 سقوط بهمن درکوه ادگار دی چین موجب کشته شدن کوهنورد جوان «جانی کوپ» و «میشا داش» و فیلمبردار همراهشان «واد جانسون» گردید. پر واضح است بهمن کسانی راکه بیش از سایرین خود را درگیر برف میکنند تهدید میکند.
در اینجا به برخی رویدادهای تلخ این پدیده غیرعادی میپردازیم:
1- سقوط بهمن در زمستان سال 1950 و 51 تعداد 165 کوهنورد را در کشور آمریکا به کام مرگ برد. همچنین براساس آمار حوادث ثبت شده توسط مرکز ثبت اطلاعات سقوط بهمن درکلورادو 212 اسنوموبیل سوار(ماشین برفی)، 291 اسکی باز و 56 اسنوبورد کار (تخته برفی) در همان دهه براثر همین عامل مرگبار یعنی سقوط بهمن جان خود را از دست دادند. هرچند ثبت نجات یافتگان از بهمن دشوارتر بوده و نتایج دقیقی از آن ثبت نرسیده است.
2- در روز 21جون سال 1981 بیشترین تعداد کشته در یک حادثه کوهنورردی در آمریکا براثر سقوط بهمن در کوه راینر 4392 مترحادث شد. 11 کوهنورد ازجمله یک راهنمای کوهستان در این حادثه در زیر بیش از 20متر برف مدفون شدند. آنها هیچگاه ازدل کوه خارج نگردیدند. در این تیم تعداد 18نفر نجات یافتند.
3- اما خارج از خاک ایالات متحده و کوه راینر هم میتوان حوادث تلخی را برشمرد نظیر دوحادثه سقوط بهمن در ماناسلو هشتمین کوه مرتفع دنیا با ارتفاع 8156 متر درسال 1972. در این حادثه که در کمپ سوم تیم کره جنوبی رخ داد تعداد 15 کوهنورد جان باختند. از جمله 10شرپا و فیلمبردار ژاپنی همراه ایشان. در این حادثه سه کوهنورد بطور معجزه آسا در بهمن نخست پس از 750 متر سقوط و در بهمن دوم پس از 300 متر نجات یافتند. در سال 1973 در نانگاپاربات، 7آلمانی و 9 شرپای ایشان در اثر سقوط بهمن کشته شدند.
در اکتبر سال 2005 در کوه Kang Guru درهیمالیای نپال یک بهمن غول پیکر تعداد 18 کوهنورد فرانسوی را که در حال صرف عصرانه درچادرهایشان بودند با خود به کام مرگ برد.
اما بدون شک تلخترین حادثه سقوط بهمن در پامیر و کوه لنین در مرز تاجیکستان و قرقیزستان در سال 1990 رخ داده. جایی که عامل سقوط زمین لرزهای مهیب بود. در این حادثه تلخ تعداد 43 نفر در کمپ دوم این کوه کشته شدند. ایشان اعضای تیمی بین المللی متشکل از 140 کوهنورد بودند.
4- اما خارج از چارچوب، کوهستان شاید بتوان بزرگترین فاجعهسقوط بهمن را در 1 مارس 1910دانست، جایی که در خط آهن گذری از دامنه پرباد کوه ولینگتون در ایالت واشنگتن صبح زود دیواری از برف که چند روز توسط بوران گردآمده بود سقوط نمود و متاسفانه قطار و مسافران در خوان آن را مورد هدف قرار داد. در این حادثه 96 انسان در زیر بیش از 50متر برف مدفون شدند.
5- اما آنچه در تاریخ آمده گویای آن است که بزرگترین تلفات ناشی از سقوط بهمن مربوط به بیش از 2200 سال قبل و در زمان لشکرکشی سپاه هانیبال برای شکست دادن ارتش روم باگذر از کوههای آلپ رخ داده. لشکر هانیبال متشکل از سواران و فیلبانان از اسپانیا به طرف روم حرکت کردند. نقل است در این لشکرکشی بیش از 20هزار از سپاهیان هانیبال در کوههای آلپ براثر سقوط بهمن کشته شدند. اگرچه خود هانیبال از این مهلکه جان سالم بهدر برد، اما لشکرکشی او بی ثمر ماند.
6- در میان بهمنهای مختلف، بهمن تختهای بیشترین حوادث را در برداشته است. جایی که یک لایه سنگینتر براثر فشار و سستی لایههای زیرین فرونشسته و موجب رانش و حرکت لایههایی بالایی می شود. مطابق نظر مرکز بهمنشناسی یوتا چنین بهمنهایی میتوانند به دلیل حجم و وزن زیاد برف، با 95 تا 130 کیلومتر برساعت سرعت بگیرند.
7- در 90درصد حوادث ناشی از سقوط بهمن، قربانی یافرد درگیر حادثه عامل وقوع بودهاند. اغلب بهمنها زمانی بوقوع میپیوندند که وزن بدن موجب فشار بر روی لایههای ضعیفتر و نشست برف میشود. یخ زده بودن لایهزیرین، وجودبرآمدگی (محدب بودن مخل) و نقابهای برفی مهمترین محلهای شکست برف به شمار میآیند. ضمن آنکه برخلاف باور عموم سروصدا کمترین تاثیر را در سقوط بهمن دارد.
8- بیشتر بهمنها در شیب مابین 30 تا 45درجه رخ میدهند. شیبهای تندتر توان نگهداری حجم برف را ندارند و شیبهای کمتر نیز برای به حرکت درآوردن برف نیازمند وزن زیادی هستند. اگرچه در بسیاری موراد در شیبهای تند و یا دهلیزها، سقوط بهمن از ارتفاعات بالاتر به سمت چنین مسیرهایی هدایت میشوندوممکن است کوهنوردان را دربر بگیرند. بر این اساس کوهنوردان میباید به شیب بالای مسیرهایی که قصدگذر از آنها را دارند نیز توجه ویژهای داشته باشند تا گرفتار بهمنهای ناخواسته بالاتر از مسیر صعودشان نگردند.
9- در بین تمامی قربانیان سقوط بهمن بالاترین آمار مربوط به خفگی میباشد. برآورد آمار 204 حادثه سقوط بهمن درکانادا( شهری و کوهستان) مابین سالهای 1984 تا 2005 نشان داده 75درصد قربانیان بهمن براثر کمبود اکسیژن و خفگی جان باختهاند. در این آمار 24درصد نیر براثر ضربات ناشی از سقوط کشته شدهاندو تنها 1 درصد به دلیل کاهش دمای بدنشان جانباختهاند.
البته در میان بهمن زدههای کوهنورد در این آمار 42درصد قربانیان به دلیل برخورد با عوامل خارجی و شدت ضربات کشته شدهاند.
10-باتوجه به بالا بودن عامل خفگی در میان کشتههای بهمن، طبیعی است شانس قربانیانی که در عمق بیشتری از برف دفه شدهاند بسیار کم میباشد. اگر مدت زمان حیاتی برای نجات قربانی بهمن را 18دقیقه در نظر بگیریم شانس افرادی که نزدیک به سطح برف قرار دارند بیش از 91درصد میباشد (مجله انجمن پزشکی کانادا) این میزان شانس در افرادی که بین 19 تا 35 دقیقه در برف مدفون هستند تا 34 درصد کاهش مییابد.
وجود زندهیاب به همراه فرد بهمنزده در یافته سریع ایشان کمک موثری میباشد و به امدادگران دارای گیرنده کمک میکند جهت و عمق مدفون را پیدا نمایند. البته تحقیقات نشان میدهد در مقابل اسکیبازان که تقریباً تمامی آنها از زندهیاب برای مقابله با بهمن استفاده میکنند، تنها 8 درصد از کوهنوردان تمایل به بهرهگیری از این وسیله حیاتی دارند!
گردآوری: نگین اجباری | سایت کوهنوردان زرتشتی ایران